Vendipunktur ?

 

Gísli H. Guðjónsson

(mynd Þorkell Þorkelsson mbl.is)

Gísli Hannes Guðmundsson er líklega þekktasti réttarsálfræðingur heims. Hann hefur komið að rannsóknum á mörghundruð málum,  flestum í Bretlandi og Bandaríkjunum. Meðal þekktustu mála sem hann hefur starfað að eru   Guilford 4    og Birmingham 6 , bæði bresk mál þar sem falskar játningar áttu sér stað. Margir þekkja Guilford 4 úr kvikmyndinni "In the name of the father".
Gísli er prófessor við King´s College í London. Sumarið 2011 hlaut hann bresku CBE orðuna fyrir störf sín og ári áður hlaut hann heiðursviðurkenningu samtaka breskra sálfræðinga.

Aðkoma þessa manns nú að Hæstaréttarmáli 214/1978 -Guðmundar og Geirfinnsmáli er óneitanlega stórtíðindi og gæti hugsanlega verið vendipunktur í baráttunni fyrir endurupptöku málsins:

"Ég er ekki í nokkrum vafa um að það er ekki bara æskilegt,
 heldur nauðsynlegt að taka þetta mál upp og rannsaka það,"
 segir Gísli Guðjónsson  réttarsálfræðingur.

Helga Arnardóttir skrifar:

Einn sakborninganna í Guðmundar- og Geirfinnsmálinu lýsti ítrekað yfir sakleysi sínu í dagbókarfærslum sem hann ritaði á meðan hann sat í einangrun í Síðumúlafangelsinu í tvö ár, 24 ára að aldri. Upplýsingarnar úr dagbókunum hafa aldrei birst opinberlega. Gísli Guðjónsson einn fremsti réttarsálfræðingur í heimi segir nauðsynlegt að rannsaka málið að nýju í ljósi dagbókanna með tilliti til falskra játninga.

Guðmundar og Geirfinnsmálið er eitt stærsta sakamál Íslandsögunnar. Guðmundur og Geirfinnur Einarssynir hurfu sporlaust með tæplega ellefu mánaða millibili 1974. Ári síðar voru fjögur ungmenni handtekin í desember 1975 og síðar voru fleiri grunaðir þegar leið á rannsókn málsins. 1977 kvað sakadómur Reykjavíkur upp dóm yfir sex einstaklingum fyrir aðild að hvarfi mannanna. Allir sakborningarnir játuðu brot sín við rannsókn málsins en drógu síðar játningar sínar til baka. Tryggvi Rúnar Leifsson var einn sakborninganna. Hann sat nær samfellt í tvö ár í einangrun ásamt Sævari Ciesielski og Kristjáni Viðari Viðarssyni. Tryggvi hlaut 13 ára fangelsisdóm fyrir að hafa banað Guðmundi Einarssyni. Hann hélt dagbækur þegar hann sat í gæsluvarðhaldi. Þar greindi hann frá öllu því sem átti sér stað meðal annars samskiptum við fangaverði, rannsakendur og lækna. Tryggvi lést úr krabbameini fyrir tveimur árum en hann hefði orðið sextugur í dag, annan október. Dagbækurnar hafa verið í vörslu dóttur Tryggva, en upplýsingar úr þeim hafa aldrei verið birtar opinberlega fyrr en nú.

Úr dagbókarfærslu sem Tryggvi Rúnar ritaði 24.10.77 kemur fram:

Ég hef dvalið rúmlega 22 mánuði af lífi mínu, og saklaus. Það er meiri raun heldur en margur heldur. Klefastærðin er ca 2x2 kannski rétt rúmlega. Já hér er ég búin að eyða tveimur árum ævi minnar. Lokaður burtu frá öllum ! Hef ekki fengið að sjá mína fjölskyldu allan þennan tíma.

Í dagbókunum greinir Tryggvi frá lyfjagjöfum sem hann fékk þrisvar á dag, meðal annars róandi lyf, þunglyndislyf og svefnlyf . Þá kemur einnig fram að hann fékk eingöngu að fara út einu sinni á dag fimmtán mínútur í senn.

Tryggvi ritar 9.11.76:

Klukkan 16:40-16:57 var ég úti í garði. X fór með mér út og stóð í dyrunum að innanverðu. Ég gekk allan tímann hratt til að halda á mér hita og ekki er sumarið komið ennþá en ekki er öll von úti ennþá.

Gísli Guðjónsson einn af fremstu réttarsálfræðingum í heiminum í dag hefur verið búsettur í Lundúnum um margra ára skeið. Hann hefur komið að allt að þúsund sakamálum á sínum ferli og þykir einn hæfasti á sviði falskra játninga. Gísli hefur aldrei tjáð sig opinberlega um Guðmundar-og Geirfinnsmálið fyrr en nú. Hann telur að með tilkomu dagbókanna sé tilefni til að hefja rannsókn á þessu máli að nýju. Gísli hefur lesið dagbækurnar sem ná frá lok október 1976 til loka ársins 1977.

„Það sem er sláandi við þessar dagbækur, þó þær fari ekki eins langt aftur í tímann eins og æskilegt væri til að gefa okkur mynd af yfirheyrslum og upphafi rannsóknar málsins, þá er greinilegt að hann talar eins og saklaus maður. Hann hafi rangar sakir og játað falskt. Hann hafi í raun og veru játað á sig sakir til að forðast það að vera lengi í gæsluvarðhaldi. Ég er ekki í nokkrum vafa um að það er ekki bara æskilegt heldur nauðsynlegt að taka þetta mál upp og rannsaka það," segir Gísli Guðjónsson réttarsálfræðingur.

(Af visir.is )

http://www.visir.is/ny-gogn-i-gudmundar--og-geirfinnsmalinu-kalla-a-rannsokn/article/2011111009843